Niemal połowa polskich przedsiębiorców ma problem z terminowym otrzymywaniem należności wynikających z wystawionych rachunków. O ile wartość niezapłaconych faktur nie jest dużą kwotą, udaje się zachować płynność finansową. Duże kłopoty pojawiają się, gdy firma współpracuje z wieloma nierzetelnymi kontrahentami, których zaległości liczone są w tysiącach złotych. W obliczu takich problemów spore grono przedsiębiorców poszukuje „zewnętrznego” wsparcia. Już na tym etapie pojawiają się wątpliwości: kredyt dla firm czy usługi faktoringowe? Która forma finansowania działalności jest korzystniejsza? Sprawdzamy.
Dobrze zarządzane przedsiębiorstwo powinno wykazywać nie tylko zysk. Równie ważną cechą jest płynność finansowa rozumiana jako zdolność do spłaty bieżących zobowiązań, dokonywania zakupów i korzystania z usług. Tymczasem niemal 25 proc. polskich przedsiębiorców zmaga się z utratą płynności finansowej spowodowaną zatorami płatniczymi kontrahentów – tak wynika z badania Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor (dane z grudnia 2016 roku). To poważny problem, który może być pierwszym krokiem w stronę upadłości. Niestety niewypłacalność polskich przedsiębiorstw rośnie – w 2017 roku było ich więcej aż o 15 proc. Można jednak temu zapobiec.
Płynność finansowa – dlaczego zachowanie równowagi jest ważne?
Zatory płatnicze są jednym z powodów, dla których pojawia się utrata płynności finansowej. Brak środków na koncie oznacza trudność w opłaceniu bieżących zobowiązań, m.in. wobec dostawców, pracowników. To także niemożność dokonywania zakupów czy korzystanie z usług, które są niezbędne do prowadzenia dalszej działalności. Co prawda firma może dochodzić należności od kontrahentów przed sądem, jednak procedura i wydłużony czas oczekiwania na zapłatę często niewiele zmienia. Zdarza się bowiem, że tylko nieliczni kontrahenci regulują zaległości – nie wpływa to znacząco na wyraźną poprawę stanu finansów w przedsiębiorstwie.
Zachwiana płynność finansowa pociąga za sobą wiele konsekwencji. Dostawcy mogą zerwać umowę i odmówić dostarczania towarów lub zażądać płatności za produkty tylko gotówką. Pogorszeniu mogą ulec również relacje z pracownikami – nieterminowe wypłaty mogą skłonić ich do złożenia wypowiedzenia czy pracowania z mniejszą wydajnością. Utrata płynności finansowej będzie także skutkować trudnością w ubieganiu się o kredyt dla firm – banki nie udzielają wsparcia przedsiębiorstwom, które nie są wiarygodne finansowo i borykają się z zatorami płatniczymi. Zaś niedostępne kredyty na rozwój firmy i bieżącą działalność sprawiają, że koło się zamyka. Skutkiem tego jest niewypłacalność przedsiębiorstwa, a następnie – ogłoszenie upadłości.
Wysokie wskaźniki płynności finansowej są ważne, ponieważ:
- wpływają korzystnie na ogólną reputację przedsiębiorstwa
Na sukces firmy składa się nie tylko zysk, ale również ogólna opinia o przedsiębiorstwie. Opłacając należności na czas, firma będzie cieszyła się dobrą reputacją. Będzie kojarzona jako rzetelna, wiarygodna i wypłacalna. To z kolei może pomóc w nawiązywaniu współpracy z innymi kontrahentami, a co za tym idzie – wpłynąć na rozwój firmy.
- pozwalają utrzymać dobre relacje z dostawcami
Płynność finansowa pozwala opłacać wystawione przez dostawców faktury w terminie lub nawet z wyprzedzeniem. Dzięki temu kontrahenci mogą zaproponować jeszcze lepsze warunki współpracy, np. w formie wysokich upustów, szybszą dostawę.
- pozwala zatrzymać lojalnych i wydajnych pracowników
Jeżeli pracownicy – specjaliści w swojej branży – otrzymują wynagrodzenie na czas, zwiększa się ich poczucie finansowego bezpieczeństwa. Wiedzą, że pracują w stabilnej i uczciwej firmie. To ich motywuje do jeszcze wydajniejszej pracy – mają bowiem świadomość, że sukces przedsiębiorstwa przekłada się na ich sukces i większe korzyści dla nich.
Aby nie dopuścić do realizacji „czarnego scenariusza”, każdy przedsiębiorca powinien na bieżąco monitorować wskaźniki płynności finansowej. Dzięki temu, w przypadku pojawienia się pierwszych problemów z terminowymi płatnościami, będzie można podjąć zdecydowane kroki ułatwiające utrzymanie płynności finansowej. Warto bowiem pamiętać, że rynek usług finansowych daje przedsiębiorcom dostęp do różnych form finansowania bieżącej działalności, takich jak np. faktoring i obrotowy kredyt dla firm.
Faktoring – sposób na poprawę płynności finansowej
Dostawa towarów lub świadczenie usług przez małą firmę zawsze obarczona jest ryzykiem współpracy z nierzetelnym kontrahentem. Brak terminowych płatności (szczególnie w przypadku faktur z odroczonym terminem płatności) prowadzi do zatorów płatniczych, odbijających się niekorzystnie na stanie finansów. Aby uniknąć takiej sytuacji, warto rozważyć faktoring. Jest to forma finansowania dedykowana przedsiębiorcom, którzy zastanawiają się w jaki sposób odzyskać płynność finansową i jak zachować jej równowagę – nawet wtedy, gdy kontrahenci spóźniają się z uregulowaniem należności.
Z pomocą przychodzi faktoring. Co to jest? To usługa finansowa, którą świadczą firmy faktoringowe w Polsce. Jej istotą jest nabycie przez faktora (firmę faktoringową) nieprzeterminowanych faktur od faktoranta (przedsiębiorstwa). Dzięki temu przedsiębiorca otrzymuje należności – na długo przed terminem wynikającym z faktury.
Takie rozwiązanie jest niezwykle korzystne, ponieważ:
- pomaga zachować płynność finansową
- ogranicza ryzyko związane z nieterminowym regulowaniem zobowiązań ze strony kontrahentów.
Chociaż wyróżnić można kilka rodzajów faktoringu (m.in. faktoring bez regresu), dużą popularnością cieszy się faktoring z regresem (tzw. faktoring niepełny). Jego istotą jest nabycie przez faktora wierzytelności handlowych, jednak ryzyko niewypłacalności dłużnika (kontrahenta) przechodzi na faktoranta (przedsiębiorcę).
Faktoring wcale nie jest propozycją wyłącznie dla dużych firm. Wyjściem naprzeciw potrzeb i oczekiwań mikroprzedsiębiorstw jest faktoring dla małych firm (tzw. mikrofaktoring).
Kredyt obrotowy a płynność finansowa
Oferowany przez banki obrotowy kredyt dla firm to możliwość skorzystania z dodatkowych środków finansowych. Zgodnie ze specyfiką tego produktu kredytowego, uzyskane pieniądze można przeznaczyć na bieżącą działalność firmy.
Przedsiębiorstwa zaciągające pożyczki dla firm najczęściej wykorzystują środki na:
- uregulowanie swoich należności wynikających z faktur od dostawców
- wypłatę wynagrodzeń pracownikom
- pozostałe opłaty związane z bieżącą działalności firmy.
Dysponując dodatkowymi pieniędzmi, możliwe jest utrzymanie płynności finansowej – nawet wtedy, gdy kontrahenci spóźniają się ze spłatą swoich zobowiązań.
Aby jednak móc ubiegać się o obrotowy kredyt firmowy, przedsiębiorstwo musi spełnić szereg warunków wpływających na uzyskanie pozytywnej decyzji kredytowej. Istotną rolę odgrywa nie tylko wnioskowana kwota kredytu, ale przede wszystkim kondycja finansowa (w tym płynność finansowa), historia kredytowa czy okres prowadzenia działalności. Większość banków – szczególnie w przypadku kredytów na bardzo wysokie kwoty – wymaga zabezpieczenia, m.in. poprzez: weksel, cesję wierzytelności, hipotekę.
Faktoring a kredyt obrotowy – najważniejsze różnice
Chcąc poprawić płynność finansową lub nie dopuścić do zachwiania jej równowagi, przedsiębiorcy mogą zdecydować się na usługi faktoringowe lub zaciągnąć obrotowy kredyt dla firm. Chociaż obie formy finansowania bieżącej działalności łączy cel – poprawa kondycji finansowej firmy, na tym podobieństwa właściwie się kończą. Między faktoringiem a kredytem można wskazać wiele różnic.
- Profil przedsiębiorstwa
Faktoring jest znacznie łatwiej dostępny dla przedsiębiorców. Podczas gdy kredyt obrotowy udzielany jest przede wszystkim firmom o długim stażu działalności (co najmniej 2-3 lata) z bardzo dobrą oceną finansową, tak faktoring jest rozwiązaniem dedykowanym także młodym przedsiębiorstwom (działającym co najmniej 1 rok). Szansę na skorzystanie z tej formy finansowania mają firmy o średniej lub słabej ocenie finansowej, których głównym atutem jest przede wszystkim wiarygodność i współpraca z renomowanymi dostawcami. Mogą to być przedsiębiorstwa o ugruntowanej pozycji, jak również firmy w fazie dynamicznego rozwoju. Natomiast mikrofaktoring idzie krok dalej – oferta, jaką przygotowały firmy faktoringowe, skierowana jest nie tylko do mikrofirm, ale również do freelancerów.
- Procedura
Ubiegając się o obrotowy kredyt dla firm – szczególnie na wysokie kwoty, przedsiębiorca może czekać na decyzję nawet 2 tygodnie. W sytuacji, gdy liczy się czas otrzymania środków, faktoring może okazać się znacznie lepszym rozwiązaniem. Uproszczona i szybka procedura sprawia, że pieniądze z należnych faktur wypłacane są nawet tego samego dnia.
- Wymagane zabezpieczenia
Zarówno faktoring, jak i kredyt bankowy wymaga zabezpieczeń. O ile jednak w przypadku faktoringu wystarczy weksel in blanco czy pełnomocnictwo do rachunku, tak w przypadku kredytu koniecznością może być przewłaszczenie, zastaw rejestrowy na majątku czy nawet hipoteka.
- Źródło spłaty
Zaciągany przez przedsiębiorstwo kredyt firmowy stanowi dodatkowe obciążenie budżetu. Chociaż kwotę zobowiązania bankowego można rozłożyć na niskie miesięczne raty, to przedsiębiorstwo zobligowane jest do ich terminowego uregulowania. O ile więc jednorazowy zastrzyk gotówki pomaga poprawić płynność finansową, tak konieczność spłaty kredytu miesiąc w miesiąc może wiązać się z ponownym ryzykiem jej utraty. Pojawia się więc zagrożenie, że przedsiębiorca wpadnie w kolejny dług.
W przypadku faktoringu jest zupełnie inaczej. Spłaty dokonują kontrahenci, których faktury zostały wykupione przez faktora. Co prawda przedsiębiorca musi liczyć się z ryzykiem przejęcia finansowej odpowiedzialności za nieuregulowane wobec faktora faktury (faktoring z regresem), jednak jest ono niewielkie.
- Wpływ na bilans i wskaźniki finansowe
Kredyt firmowy jest dla przedsiębiorstwa finansowym zobowiązaniem. Przyczynia się więc do obniżenia bilansu, a co za tym idzie – pogarsza wskaźniki finansowe. Mniejsza jest więc zdolność kredytowa firmy i maleją szanse na uzyskanie kolejnego kredytu bankowego.
Jako że istotą faktoringu jest zamiana należności „zamrożonych” na fakturze na gotówkę, znikają zatory płatnicze. Płynność odzyskuje równowagę, a co za tym idzie – poprawie ulegają wskaźniki płynności finansowej.
Faktoring i kredyt dla firm to dwa różne źródła finansowania bieżącej działalności. Decyzja o wyborze konkretnego rozwiązania nie jest łatwa – powinna być poprzedzona dogłębną analizą wad i zalet poszczególnych opcji. Istotną rolę odgrywa przy tym bieżąca sytuacja firmy, jej kondycja finansowa oraz przyjęta przez przedsiębiorstwo strategia. Warto jednak zdecydować się na jedno z rozwiązań – po to, by zachować płynność finansową i zapobiec zachwianiu równowagi w przypadku nawet niewielkich zatorów płatniczych.
