Analiza rentowności, wskaźniki rentowności netto, interpretacja ROA – takie pojęcia często wywołują przerażenie na twarzach przedsiębiorców. Dziś w zrozumiały i przejrzysty sposób omówimy kluczowe terminy stosowane w celu określenia opłacalności biznesu.
Spis treści
- Co to jest analiza rentowności?
- Najważniejsze wskaźniki rentowności przedsiębiorstwa
- Interpretacja wskaźników
- Analiza rentowności sposobem na wyższe zyski
Aby firma funkcjonowała z sukcesem, zwiększała swoją wartość i zapewniała dochody właścicielom, prowadzona przez nią działalność powinna być opłacalna. Zyski powinny więc przewyższać koszty. Relacja pomiędzy osiąganymi przez firmę przychodami a ponoszonymi kosztami to właśnie rentowność. Podstawowym miernikiem, który pozwala określić opłacalność przedsiębiorstwa w określonym czasie, jest jej analiza. Tylko dzięki pełnej kontroli kapitału obrotowego, rentowności firmy i analizie składników majątku możesz odpowiedzialnie zarządzać majątkiem. Analiza wskaźnikowa jest jednym z prostszych sposobów określenia obrazu rentowności.
Co to jest analiza rentowności?
Analiza rentowności to sposób określenia stopnia, w jakim firma jest w stanie wygenerować zysk poprzez swoje aktywa lub kapitał własny. Jest kluczowym elementem holistycznego spojrzenia na środki przedsiębiorstwa. Tworzenie analizy odbywa się przy pomocy wskaźników rentowności (omówimy je w kolejnych akapitach). Jeśli wybierzesz jedynie kilka, badanie będzie prostsze i bardziej zrozumiałe. W przypadku większej liczby będzie ono zdecydowanie bardziej zaawansowane, ale również bardziej skomplikowane, a czasem nawet mniej czytelne.
Po co wykonywać analizę rentowności?
Dzięki analizie rentowności będziesz mógł skuteczniej i efektywniej zarządzać przedsiębiorstwem. Stworzysz spójną strategię rozwoju, określisz optymalne kierunki działań i zwiększysz zarobek. Dowiesz się także, kiedy firma zacznie przynosić zyski, kiedy spłaci kredyty i jakie inwestycje zapewnią jej wymierne korzyści finansowe.
Wysoka rentowność przełoży się na wzrost wartości firmy. Ta jest jedną z najważniejszych korzyści, jakie możesz osiągnąć, prowadząc własny biznes.
Kto powinien przeprowadzić badanie?
Analizę finansową określającą poziom rentowności przeprowadzają nie tylko podmioty o rozwiniętej strukturze: spółki z o.o., jawne, komandytowe i akcyjne, ale również jednoosobowe działalności gospodarcze. Odpowiednio zrealizowana pozwala skutecznie skorygować błędy w zarządzaniu, obrać skuteczną strategię inwestycyjną i zwiększyć przychody.
Dane potrzebne do wykonania analizy rentowności
Aby wykonać analizę rentowności, potrzebne Ci będą dane ze sprawozdania finansowego firmy, zwłaszcza z rachunku zysków i strat. To właśnie one precyzyjnie obrazują, w jaki sposób w danym okresie firma generuje wynik finansowy – zysk czy stratę.
Wskaźniki rentowności
Wskaźniki rentowności zwane również wskaźnikami zyskowności lub stopami zwrotu określają relację zysku do kapitału i pozwalają precyzyjnie określić dochodowość przedsiębiorstwa na określonych płaszczyznach. Obrazują także umiejętności generowania zysków i zdolność do efektywnego lokowania nowego kapitału.
Najważniejsze wskaźniki rentowności przedsiębiorstwa
Analizę przedsiębiorstwa opartą na wskaźnikach rentowności najczęściej przeprowadza się w trzech głównych obszarach działalności firmy:
- aktywów (ROA),
- kapitału (ROE),
- sprzedaży (ROS).
Poniżej omówimy najbardziej uniwersalne wskaźniki: ROE i ROA. Przyjrzymy się bliżej także wskaźnikowi ROS, określającemu rentować kapitału własnego. Często pada także pytanie; czym jest ROI? Na to odpowiedź również znajdziesz poniżej.
ROA — wskaźnik rentowności aktywów
ROA = (zysk netto / aktywa ogółem) x 100
Wskaźnik ROA (Return On Assets) określa wielkość zysku netto, jaki przypada na jednostkę źródeł finansowania zaangażowanych w aktywach firmy. Mówiąc prościej, wskaźnik ten obrazuje zdolność aktywów do generowania zysków. Pokazuje więc, jak efektywnie firma zarządza swoim majątkiem. Wskaźnik rentowności aktywów zależy przede wszystkim od zysku i najczęściej wyraża się go w procentach.
ROE — wskaźnik rentowności kapitałów własnych
ROE = (zysk netto / kapitał własny) x 100
Wskaźnik ROE (Return On Equity), czyli wskaźnik zaangażowania kapitału własnego określa stopę zwrotu, jaką firma może uzyskać z określonej inwestycji. Wyraża stosunek zysku netto do kapitału własnego. Jest to bardzo popularny i łatwo dostępny wskaźnik, cenny zwłaszcza dla inwestorów. Dzięki niemu dowiedzą się, jakiego zysku mogą się spodziewać, inwestując w Twój biznes.
ROS — wskaźnik rentowności sprzedaży
ROS = (zysk netto / przychody ze sprzedaży) x 100
Wskaźnik ROS (Return On Sales), czyli wskaźnik rentowności sprzedaży przedstawia zależność pomiędzy zyskiem netto wypracowanym w całej działalności firmy a przychodami netto ze sprzedaży. Pozwala on ustalić stopę zysku, jaką przynosi dana inwestycja, np. w akcje czy udziały podmiotu gospodarczego. Wskaźnik ROS najczęściej wykorzystuje się do zobrazowania efektów finansowych uzyskanych ze sprzedaży produktów, towarów i usług. Znając wartość wskaźnika ROS, otrzymasz informacje o opłacalności sprzedaży.
ROI – wskaźnik rentowności inwestycji
ROI = (przychody ze sprzedaży / koszty) / koszty x 100%
Jeśli chcesz spojrzeć całościowo na inwestycję, ten wskaźnik umożliwi Ci w szybki sposób zestawić zainwestowany kapitał z zyskami. Co to jest ROI? To metoda obliczania i interpretacji zwrotu z nakładów finansowych przeznaczonych na daną inwestycję. Wykorzystywany jest podczas pomiarów efektywności przedsiębiorstwa (często do oceny inwestycji kapitałowych) niezależnie od rodzaju majątku. Dzięki niemu wykażesz opłacalność (lub jej brak) dla całego projektu.
Jak obliczyć ROI? Wystarczy, że odejmiesz przychód od kosztów sprzedaży, podzielisz przez koszt sprzedaży i pomnożysz x 100%.
Interpretacja wskaźników
Aby otrzymać przejrzysty obraz, musisz nie tylko znać i rozumieć poszczególne wskaźniki, ale również poprawnie je interpretować. W kolejnych akapitach wyjaśnimy, co oznaczają wysokie i niskie wartości ROA, ROE i ROS.
Interpretacja ROA
Do wykonania kalkulacji ROA będą Ci potrzebne dane pochodzące z dwóch elementów sprawozdania finansowego: bilansu oraz rachunku zysków i strat. Najlepiej, jeśli weźmiesz pod uwagę te, pochodzące z dnia zamykającego okres sprawozdawczy, np. ostatniego dnia roku. Wzór wskaźnika ROA: (wynik finansowy / kapitał własny) x 100
Jak zinterpretować wynik?
Im wyższy poziom ROA, tym lepsza kondycja przedsiębiorstwa. Jeśli wskaźnik przyjmuje wartość ujemną, przedsiębiorstwo nie generuje zysku, ale stratę.
Warto wiedzieć: w przypadku tego wskaźnika nie istnieje pożądany zakres wartości. Aby uzyskać wnioski, wyniki należy porównywać przede wszystkim:
- z wcześniejszymi wartościami wskaźnika,
- z rezultatami, jakie osiągają najważniejsze konkurenci,
- ze średnią wartością wskaźnika w danej branży.
Firmy z najwyższym i najniższym ROA
Najwyższą rentowność aktywów osiągają spółki z rynku kapitałowego, przemysłu paliwowego, surowcowego oraz informatyki (w tym spółki gamingowe). Najniższe wartości ROA mają podmioty działające w budownictwie, ubezpieczeniach, bankowości i przemyśle drzewnym.
Interpretacja ROE
Podobnie jak w przypadku wskaźnika ROA, do wyliczenia ROE wykorzystaj dane z bilansu oraz rachunku zysków i strat. Najlepiej, jeśli będą pochodzić z dnia zamykającego okres sprawozdawczy.
Wzór wyliczenia wartości ROE: (zysk netto / kapitał własny) x 100
Jak zinterpretować wynik?
Im wyższa rentowność kapitału własnego, tym lepsza sytuacja Twojej firmy. Pamiętaj jednak, że w przypadku tego wskaźnika nie istnieje optymalny poziom, obrazujący poszczególne stopnie rentowności. Rezultaty powinieneś interpretować, bazując na zmianach ROE w czasie. Jeśli wskaźnik ROE rośnie, zwiększa się także poziom finansowego bezpieczeństwa przedsiębiorstwa i możliwości rozwoju. Wzrost oznacza także, że organizacja ma przewagę konkurencyjną, spowodowaną konkretnym produktem, autorską technologią czy unikalną marką.
Firmy o wysokim i niskim ROE
Oceniając rentowność przedsiębiorstwa, weź pod uwagę także inne firmy działające w tej samej branży. Na podstawie danych pochodzących z GPW możemy zaobserwować, że największą rentowność notują spółki z branży gier komputerowych, wierzytelności i biotechnologii (ponad 20%). Niskim wskaźnikiem ROE cechują się przedsiębiorstwa z branży przemysłu elektromaszynowego i telekomunikacji (5% i mniej).
Interpretacja ROS
Do wykonania kalkulacji ROS wykorzystuje się pierwszą i ostatnią pozycję rachunku zysków i strat. Wskaźnik rentowności sprzedaży netto ROS wyliczysz się na podstawie wzoru: (wynik finansowy netto / przychody ze sprzedaży) x 100
Jak zinterpretować wynik?
Jak nietrudno zgadnąć, im wyższy wskaźnik ROS, tym lepsza kondycja finansowa przedsiębiorstwa. Podobnie jak w przypadku ROA i ROE, nie istnieje jednak żaden wskazany odgórnie poziom, zapewniający optymalną rentowność. Wyniki należy więc porównywać z tymi, uzyskanymi w poprzednich okresach sprawozdawczych oraz z wynikami konkurentów i przeciętnymi wartościami w danej branży. Pożądanym wynikiem są oczywiście przyrosty. Mogą one świadczyć o wzroście sprzedaży, osiąganiu atrakcyjniejszych cen i obniżaniu jednostkowych kosztów własnych. Satysfakcjonującym stanem jest również stabilne utrzymanie wskaźnika na wysokim poziomie. Spadki ROS sugerują natomiast, że koszty i zobowiązania podatkowe pochłaniają coraz większą część przychodów.
Firmy z najwyższym ROS
Wysoka wartość wskaźnika ROS cechuje przede wszystkim firmy, mające wyrobioną, dobrze znaną markę. Dzięki niej klienci są w stanie zapłacić więcej za produkty i usług. A to przekłada się na wzrost rentowności.
Analiza rentowności sposobem na wyższe zyski
Samodzielne przeprowadzenie analizy wskaźnikowej przedsiębiorstwa może być skomplikowane, żmudne i czasochłonne. Zwłaszcza jeśli Twoja miłość do cyfr pozostawia wiele do życzenia. Taki proces pozwala jednak znacząco poprawić efektywność działań, podejmować lepsze decyzje finansowe i w efekcie – zwiększyć zyski. Jeśli nie masz głowy do liczb, działań i równań, nie musisz przygotowywać analizy samodzielnie. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie zlecenie tego zadania specjaliście. Dzięki temu zaoszczędzisz nie tylko czas, ale również… nerwy. Jeśli jednak nie brakuje Ci zapału, spróbuj z naszą pomocą przygotować także analizę płynności finansowej oraz analizę zadłużenia.
